Bảo vệ máy tính Windows của bạn

Cập nhật18 June 2024

Microsoft Windows là hệ điều hành được sử dụng nhiều nhất trên thế giới dành cho máy tính để bàn và máy tính xách tay, nhưng cũng là mục tiêu tấn công phổ biến nhất của phần mềm độc hại (malware). Hãy thực biện các bước trong danh sách dưới đây để bảo mật máy tính Windows của bạn.

Sử dụng phiên bản mới nhất của hệ điều hành cho thiết bị của bạn

• Khi cập nhật phần mềm, hãy thực hiện việc đó từ một địa điểm đáng tin cậy như nhà riêng hoặc văn phòng của bạn, không phải ở quán cà phê hay điểm truy cập Internet công cộng.
• Khi cập nhật lên phiên bản mới nhất của hệ điều hành có thể bạn cần tải xuống phần mềm và khởi động lại thiết bị nhiều lần. Bạn nên thực hiện việc này khi bạn không cần phải làm việc trên thiết bị của mình.
• Sau khi cập nhật, hãy kiểm tra lại xem có bản cập nhật nào khác không cho đến khi bạn không thấy bản cập nhật mới xuất hiện nữa.
• Kiểm tra xem máy tính của bạn đang chạy phiên bản nào của Windows.
• Đảm bảo phiên bản Windows của bạn vẫn được hỗ trợ bằng cách tìm tên phiên bản đó trong thanh tìm kiếm của Trang thông tin về vòng đời của sản phẩm và dịch vụ thuộc Microsoft. Nếu phiên bản Windows của bạn không được hỗ trợ, bạn nên nâng cấp máy tính lên phiên bản mới nhất.

    - Alternatively, you can check whether your Windows version is still
      maintained on the [endoflife.date page for
      Windows](https://endoflife.date/windows).

• Xem phiên bản cập nhật mới nhất hiện có tại đây.
  • Windows 11 là phiên bản mới nhất hiện nay. Kiểm tra xem thiết bị của bạn có tương thích không tại đây hoặc chọn Khởi động > Cài đặt > Cập nhật & Bảo mật > Cập nhật Windows

    Kiểm tra bản cập nhật. Lưu ý thời gian tải và cài đặt Windows 11 phụ thuộc vào đường truyền Internet và tốc độ máy tính của bạn. Quá trình nâng cấp yêu cầu máy tính của bạn phải có đủ dung lượng trong ổ đĩa.

  • Windows 10 hoặc 11 nên được thiết lập để tự động cài đặt các bản cập nhật, nhưng bạn có thể thực hiện theo hướng dẫn về cách kiểm tra bản cập nhật thủ công trong Câu hỏi thường gặp về bản cập nhật Windows.
• Cập nhật hệ điều hành của bạn tại đây.
• If the latest version of Windows will not run on your device, it is best to consider buying a new device or, alternatively, replacing Windows with a version of Linux that supports your older hardware, for example Lubuntu.
• Để đảm bảo bản cập nhật được cài đặt đầy đủ, hãy luôn khởi động lại máy tính sau khi quá trình cập nhật hoàn tất.

Cập nhật thường xuyên tất cả các ứng dụng đã cài đặt

• Đảm bảo Microsoft Store tự động cập nhật tất cả các ứng dụng đã cài đặt.

Sử dụng các chương trình và ứng dụng từ nguồn đáng tin cậy

• Kiểm tra những ứng dụng nào được cài đặt trên máy tính của bạn.
• Tìm kiếm trong Cửa hàng Microsoft để xem các ứng dụng cài đặt trên máy tính của bạn có hợp lệ hay không.
• Xác định xem phần mềm Microsoft của bạn có giấy phép hay không.
• Lưu ý rằng khi cần tìm hiểu xem bạn có thể tin tưởng một phần mềm nào đó hay không, Microsoft không cung cấp nhiều biện pháp bảo vệ cho người dùng như các nền tảng khác. Vì vậy, hãy đánh giá cẩn thận xem việc cài đặt một chương trình hoặc ứng dụng nhất định có an toàn hay không.
  • Để tìm hiểu cách quyết định xem bạn có nên sử dụng một ứng dụng nào đó hay không, hãy xem cách Security in a Box chọn các công cụ và dịch vụ mà chúng tôi đề xuất.
  • Nếu bạn không chắc chắn, hãy hỏi chuyên gia trước khi cài đặt bất kỳ ứng dụng nào.

Xóa các ứng dụng bạn không cần và không sử dụng

• Tìm hiểu cách gỡ cài đặt hoặc xóa ứng dụng và chương trình.
• Nếu bạn không thể gỡ cài đặt ứng dụng hoặc dịch vụ, bạn có thể thử vô hiệu hoá chúng.
  • Tìm hiểu cách vô hiệu hoá ứng dụng trong Windows 11.
  • Tìm hiểu cách vô hiệu hoá tính năng khởi động trong Windows 10.

Sử dụng các ứng dụng tôn trọng quyền riêng tư

• Bạn có thể duyệt web bằng trình duyệt Firefox.
• Bạn có thể đọc email của mình bằng Thunderbird.
• You can use free and open source software for almost everything you need to do on Windows. To decide whether you should use a certain app, see how Security in a Box chooses the tools and services we recommend.

Kiểm tra quyền truy cập của các ứng dụng

Xem xét lần lượt tất cả các quyền truy cập để đảm bảo chỉ những ứng dụng bạn sử dụng mới có các quyền đó. Bạn nên tắt quyền truy cập trong các ứng dụng bạn không sử dụng và ứng dụng đáng ngờ mà bạn không nhận ra:

• Vị trí
• Danh bạ
• Tin nhắn
• Microphone
• Nhận dạng giọng nói
• (Web)Camera
• Ghi lại màn hình (screen recording)
• Nhật ký cuộc gọi hoặc lịch sử cuộc gọi
• Điện thoại (phone)
• Lịch
• Thư điện tử
• Thư viện hình ảnh
• Phim hoặc video và thư viện hình ảnh
• Đầu đọc vân tay
• Kết nối NFC
• Bluetooth
• WiFi
• Kết nối có dây
• Bất kỳ cài đặt nào có "truy cập ổ đĩa", "tập tin", "thư mục" hoặc "hệ thống" trong đó
• Bất kỳ cài đặt nào có "thiết lập" (install) trong đó
• Nhận diện khuôn mặt
• Cho phép tải các ứng dụng khác

Tìm hiểu cách cài đặt ứng dụng và chức năng của từng quyền truy cập trong hướng dẫn của Microsoft về quyền truy cập của ứng dụng.

• Đảm bảo rằng chỉ những ứng dụng bạn sử dụng mới có các quyền truy cập sau:

• Thông tin tài khoản

• Chuyển động

• Radio

• Các tác vụ

Ngoài việc kiểm tra các quyền truy cập được đề cập ở trên, hãy tắt các quyền sau đây khi bạn nhìn thấy:

• Cho phép nâng cấp
• Ứng dụng có thể sửa đổi
• Dịch vụ đóng gói
• Shim tương thích điều hướng
• Các tài nguyên không được phân loại

Tắt định vị và xóa lịch sử hoạt động

• Hãy tập thói quen tắt dịch vụ định vị tổng thể hoặc khi bạn không sử dụng chúng cho toàn bộ thiết bị cũng như cho từng ứng dụng.
• Nên thường xuyên kiểm tra và xóa lịch sử vị trí của bạn nếu bạn đã bật tính năng này.
• Tìm hiểu cách dịch vụ định vị hoạt động và cách tắt chúng.
• Hãy thường xuyên kiểm tra và xóa lịch sử vị trí của bạn trên Google Maps nếu bạn sử dụng ứng dụng này. Để xóa lịch sử vị trí trước đây và cài đặt để các thiết bị và Google Maps không lưu lại vị trí của bạn, hãy làm theo hướng dẫn dành cho Google Maps Timeline của bạn và hướng dẫn dành cho các hoạt động của bản đồ.

Tạo tài khoản người dùng riêng biệt trên thiết bị của bạn

• Chúng tôi khuyến khích sử dụng tài khoản cục bộ (tài khoản chỉ có trên thiết bị của bạn) thay vì tài khoản Microsoft để giảm lượng dữ liệu bạn chia sẻ với Microsoft khi sử dụng máy tính Windows. Xin lưu ý rằng bạn sẽ không thể chia sẻ dữ liệu giữa các thiết bị nếu sử dụng tài khoản cục bộ.
  • Để tạo tài khoản cục bộ, hãy vào Cài đặt > Tài khoản > Người dùng khác. Chọn Thêm tài khoản, sau đó nhấp vào "Tôi không có thông tin đăng nhập của người này". Cuối cùng chọn "Thêm người dùng không có tài khoản Microsoft".
• Tạo nhiều tài khoản trên thiết bị của bạn, với một tài khoản có đặc quyền "quản trị viên" và những tài khoản "tiêu chuẩn" (không có đặc quyền quản trị viên).
  • Chỉ bạn mới có quyền truy cập vào tài khoản quản trị viên.
  • Tài khoản tiêu chuẩn không được phép truy cập mọi ứng dụng, tập tin hoặc cài đặt trên thiết bị của bạn.
• Cân nhắc sử dụng tài khoản tiêu chuẩn cho công việc hàng ngày của bạn:
  • Chỉ sử dụng tài khoản quản trị viên khi bạn cần thực hiện các thay đổi liên quan đến bảo mật thiết bị, chẳng hạn như cài đặt phần mềm.
  • Việc sử dụng tài khoản tiêu chuẩn hàng ngày có thể giúp hạn chế thiết bị của bạn tiếp xúc với các mối đe dọa từ phần mềm độc hại.
  • Khi bạn cần di chuyển qua các nước, việc sử dụng tài khoản "di chuyển" có thể giúp ẩn các tập tin nhạy cảm. Hãy cùng phân tích: nhân viên hải quan sẽ tịch thu thiết bị của bạn để khám xét kỹ lưỡng hay họ sẽ chỉ mở thiết bị và xem qua? Nếu bạn cho rằng họ sẽ không xem xét thiết bị quá kỹ, thì việc sử dụng tài khoản tiêu chuẩn cho công việc không nhạy cảm sẽ giúp bạn che giấu thông tin một cách hợp lý.
• Tìm hiểu cách quản lý tài khoản người dùng trong Windows.

Xóa các tài khoản không cần thiết được liên kết với thiết bị của bạn

• Tìm hiểu cách xóa tài khoản người dùng trong phần "Xóa tài khoản người dùng" của hướng dẫn về cách quản lý tài khoản người dùng trong Windows.

Bảo mật các tài khoản được kết nối với thiết bị của bạn

• Tìm hiểu cách bảo mật các tài khoản Microsoft được kết nối với thiết bị của bạn tại đây.
• Kiểm tra hoạt động gần đây của tài khoản để đảm bảo không có bất kỳ hoạt động đáng ngờ nào.
• Bạn cũng có thể đọc thêm hướng dẫn của chúng tôi về tài khoản mạng xã hội để kiểm tra các tài khoản khác được kết nối với thiết bị của bạn.
• Hãy chụp ảnh màn hình các hoạt động của tài khoản của bạn nếu bạn thấy có bất kỳ điều gì đáng ngờ, chẳng hạn như các thiết bị bạn đã thanh lý, không có quyền kiểm soát hoặc không nhận ra.

Bảo vệ tài khoản người dùng và máy tính của bạn bằng mật khẩu mạnh

• Sử dụng cụm mật khẩu dài (hơn 16 ký tự), không sử dụng mật khẩu hoặc mã PIN ngắn.
• To learn how to change your passphrase, see the Windows guide on sign-in options and account protection.
• Đảm bảo rằng tính năng Windows Hello đã được tắt.
• Việc cho phép sử dụng dấu vân tay, khuôn mặt, mắt hoặc giọng nói của bạn để mở khóa máy tính của bạn (ví dụ với Windows Hello) có thể bị lợi dụng khi bạn bị đe doạ bằng vũ lực; vì vậy, không sử dụng các tùy chọn này trừ khi bạn có khiếm khuyết khiến bản thân không thể nhập mật khẩu từ bàn phím.
  • Xóa dấu vân tay, khuôn mặt hoặc mống mắt khỏi thiết bị nếu bạn đã nhập chúng. Tìm hiểu cách xóa dữ liệu sinh trắc học của bạn bằng cách tắt Windows Hello trong phần "Windows Hello" của hướng dẫn về tùy chọn đăng nhập Windows.
• Trên Windows 10, bật "Yêu cầu đăng nhập" và đặt thời gian khóa.
• Trên Windows 11, bên cạnh mục "Nếu bạn vắng mặt, khi nào Windows sẽ yêu cầu bạn đăng nhập lại?" hãy chọn "Khi máy tính khởi động lại sau khi ngủ".

Cài đặt màn hình của bạn ở chế độ ngủ và khóa

• Đặt màn hình của bạn ở chế độ khóa tự động sau khi bạn ngừng sử dụng (tối đa 5 phút).
• Tập thói quen nhấn phím Logo Windows + L để khóa màn hình khi bạn rời xa khỏi máy.

Kiểm soát những gì hiển thị khi thiết bị đang được khoá

• Ngừng hiện thông báo khi thiết bị của bạn đang được khóa.

Make sure voice controls are not enabled

• Make sure Voice Access is not enabled.
• Disable Copilot.
• Learn more on speech, voice activation, inking, typing and privacy in Windows.

Sử dụng tấm lọc để người khác không nhìn thấy màn hình của bạn

• Để biết thêm thông tin về chủ đề này, hãy xem hướng dẫn của Security Planner về tấm lọc bảo vệ quyền riêng tư.

Sử dụng tấm che camera

• Trước hết, hãy tìm hiểu xem thiết bị của bạn có camera hay không và ở đâu. Máy tính của bạn có thể có nhiều hơn một camera nếu bạn sử dụng camera plug-in cũng như camera tích hợp trong thiết bị của mình.
• Bạn có thể tạo một miếng che camera đơn giản bằng cách: sử dụng băng dính để che camera của bạn và gỡ nó ra khi bạn cần sử dụng. Băng dán hoạt động tốt hơn nhãn dán vì phần giữa không có chất kết dính, vì vậy sẽ không có gì dính vào ống kính camera của bạn.
• Alternatively, search your preferred store for the model of your computer and "webcam privacy cover thin slide" to find the most suitable sliding cover for your device.
• Nếu bạn có quyền quản trị viên, bạn có thể cân nhắc tắt hoàn toàn camera của mình.
  • Tìm hiểu cách vô hiệu hoá camera trong Windows 11.
  • Tìm hiểu cách vô hiệu hoá camera trong Windows 10 trong phần "Tắt camera" của hướng dẫn về Cách sử dụng ứng dụng Camera.

Tắt các kết nối bạn không sử dụng

• Hãy tắt hoàn toàn thiết bị vào buổi đêm.
• Tập thói quen tắt wifi, Bluetooth và/hoặc tắt tính năng chia sẻ mạng và chỉ bật chúng lên khi bạn cần sử dụng.
• Chế độ máy bay có thể là cách nhanh chóng để ngắt kết nối trên máy tính của bạn. Tìm hiểu cách bật Chế độ máy bay để tắt tất cả các kết nối không dây, bao gồm wifi, mạng di động, Bluetooth và Giao tiếp trường gần (NFC), trong hướng dẫn của Microsoft về cách bật hoặc tắt chế độ máy bay.
• Khi bạn kết nối với mạng ở địa điểm bạn tin tưởng (như nhà riêng hoặc văn phòng của bạn) [hãy đặt kết nối mạng thành "riêng tư" và đặt mạng công cộng (ở quán cà phê, không gian làm việc chung, v.v.) thành "public". Tìm hiểu thêm về các cài đặt này trong hướng dẫn về mạng wifi công cộng và riêng tư trong Windows.
• Xem hướng dẫn tắt Bluetooth tại đây.
• Đảm bảo thiết bị của bạn không cung cấp kết nối Internet cho người khác. Tìm hiểu cách tắt cài đặt này trong hướng dẫn sử dụng PC Windows làm điểm phát sóng di động.
• Cách tắt wifi:
  • Trong Windows 11, hãy vào Cài đặt > Mạng & Internet và tắt công tắc wifi.
  • Trong Windows 10, hãy vào Cài đặt > Mạng & Internet > WiFi và tắt công tắc wifi.

Xóa các mạng wifi cũ lưu trên thiết bị của bạn

• Hãy lưu tên mạng và mật khẩu trong trình quản lý mật khẩu của bạn thay vì trong danh sách mạng trên thiết bị của bạn.
• Nếu bạn lưu tên mạng và mật khẩu trong danh sách mạng wifi đã lưu, hãy đảm bảo:
  • không tự động kết nối với các mạng bạn đã lưu: trong danh sách các mạng bạn thấy khi nhấp vào biểu tượng wifi trên thanh tác vụ, hãy nhấp chuột phải vào mạng bạn đã lưu để bỏ chọn tùy chọn "Kết nối tự động".
  • tạo thói quen thường xuyên xoá các mạng wifi đã lưu khi bạn không sử dụng chúng nữa. Tìm hiểu cách xóa các mạng wifi đã lưu.

Tắt tính năng chia sẻ khi bạn không sử dụng

• Xem cách ngừng chia sẻ tệp trên OneDrive tại đây.
• Xem hướng dẫn ngừng chia sẻ tập tin qua mạng nội bộ tại đây.
• Xem hướng dẫn ngừng chia sẻ tập tin với các thiết bị xung quanh tại đây.

Tắt tính năng Tự động phát

• Tìm cài đặt Tự động phát trong Windows 10 và tắt nó đi.
• Trong Windows 11, hãy vào Cài đặt > Bluetooth & Thiết bị > Tự động phát và tắt công tắc Tự động phát.

Tắt quảng cáo và các "tùy chọn bảo mật" khác

• Xem lại các tùy chọn trong Cài đặt > Quyền riêng tư (Windows 10) hoặc Cài đặt > Quyền riêng tư & bảo mật > Chung (Windows 11) và tắt ít nhất 3 tùy chọn đầu tiên.

Bảo vệ máy tính Windows của bạn với Windows Security

• Windows Security được tích hợp sẵn trong Windows và bao gồm chương trình diệt virus có tên là Microsoft Defender Antivirus. Hãy kích hoạt Microsoft Defender thay vì sử dụng chương trình diệt virus của bên thứ ba.
• Hãy đọc bài Luôn an toàn với Windows Security để làm quen với tất cả các tính năng bảo mật mà Windows Security cung cấp.
• Một tùy chọn mà bạn có thể muốn bật là SmartScreen, tùy chọn này có thể ngăn chặn phần mềm độc hại tải xuống thiết bị của bạn.
  • Để đảm bảo SmartScreen được bật, hãy mở Windows Security, vào App & browser control > Reputation-based protection và bật công tắc SmartScreen cho Microsoft Edge.

Sử dụng tường lửa

• Bật Tường lửa của Microsoft Defender.

Mục nâng cao: Ngăn mã độc chạy trên thiết bị

• Hãy cài đặt và khởi động Hardentools để ngăn mã độc hoạt động trên thiết bị của bạn.

Mục nâng cao: tìm hiểu xem ai đó đã truy cập thiết bị của bạn mà không được bạn cho phép (basic forensics)

• Xem lại chương trình khởi chạy khi thiết bị khởi động tại đây, kết nối mạng tại đây và chương trình đang chạy tại đây.
• Nếu bạn nghi ngờ thiết bị của mình có thể đã bị truy cập trái phép, hãy làm theo các bước trong trình khắc phục sự cố của Digital First Aid Kit tại phần Thiết bị của tôi có hoạt động đáng ngờ.