Truyền thông/Giao tiếp › Sử dụng ứng dụng nhắn tin một cách bảo mật hơn

Sử dụng ứng dụng nhắn tin một cách bảo mật hơn

Cập nhật 25 June 2025

Mục lục

...Đang tải mục lục...

    Ứng dụng nhắn tin được sử dụng rộng rãi cho giao tiếp không chính thức và theo thời gian thực, cho phép trao đổi nhanh chóng tin nhắn văn bản và thoại, chia sẻ tập tin, gọi thoại và video, cũng như trò chuyện và họp nhóm.

    Mặc dù phổ biến và được sử dụng rộng rãi, nhiều ứng dụng nhắn tin vẫn có vấn đề về quyền riêng tư và bảo mật, khiến các cuộc trò chuyện quan trọng của bạn có thể gặp rủi ro - ví dụ như tin nhắn bị can thiệp hoặc bị bên thứ ba không được phép truy cập. Do đó, bạn nên cân nhắc kỹ nhu cầu và mục đích sử dụng trước khi quyết định có nên dùng ứng dụng nhắn tin cho loại thông tin cụ thể nào, cũng như lựa chọn ứng dụng phù hợp hoặc tránh dùng để trao đổi thông tin nhạy cảm.

    Trong hướng dẫn này, bạn sẽ tìm thấy một loạt câu hỏi để tự đánh giá và đưa ra quyết định phù hợp về công cụ tốt nhất cho nhu cầu giao tiếp thời gian thực, cùng với các khuyến nghị giúp bạn lựa chọn ứng dụng phù hợp và sử dụng chúng một cách an toàn nhất.

    Để xác định mức độ nhạy cảm của các cuộc trò chuyện và quyết định nên sử dụng ứng dụng nhắn tin hay kênh giao tiếp nào cho nhu cầu cụ thể của bạn, hãy đọc hướng dẫn về cách bảo vệ quyền riêng tư trong giao tiếp trực tuyến.

    Đánh giá nhu cầu của bạn để quyết định công cụ nào phù hợp nhất

    Trả lời các câu hỏi trong phần này để quyết định ứng dụng nhắn tin nào phù hợp với nhu cầu giao tiếp thời gian thực của bạn.

    1. Bạn cần trao đổi thông tin gì?
      • Trong khi một số ứng dụng chỉ cho phép trò chuyện bằng văn bản, hầu hết các công cụ nhắn tin hiện nay còn hỗ trợ gửi tin nhắn thoại, tập tin, hình ảnh, video, biểu tượng cảm xúc và nhãn dán. Một số ứng dụng còn cho phép gọi âm thanh và video, cả gọi một-một hoặc theo nhóm. Việc lựa chọn công cụ nhắn tin nên dựa trên cách bạn cần giao tiếp.
    2. Bạn chỉ cần trò chuyện với từng cá nhân hay cần giao tiếp với cả nhóm?
      • Nếu bạn cần chia sẻ thông tin nhạy cảm với từng cá nhân, hầu hết các ứng dụng nhắn tin tức thời đều có thể đáp ứng được. Tuy nhiên, nếu bạn cũng cần giao tiếp trong nhóm, hãy chọn ứng dụng hỗ trợ trò chuyện nhóm và kiểm tra xem nhóm có thể có tối đa bao nhiêu thành viên (xem thêm ở mục 9 để cân nhắc về trò chuyện nhóm).
    3. Bạn hoặc người mà bạn giao tiếp có yêu cầu kỹ thuật cụ thể nào để truy cập dịch vụ nhắn tin không?
      • Bạn có thể truy cập ứng dụng chat mong muốn từ tất cả các thiết bị và hệ điều hành mà bạn và đối tác đang sử dụng không?
      • Bạn có thể cài đặt ứng dụng hoặc phần mềm khác trên thiết bị của mình không?
        • Nếu bạn có thể cài đặt, hãy đảm bảo rằng bạn tin tưởng phần mềm và nhà cung cấp công cụ nhắn tin trước khi cài đặt (xem mục 7 để cân nhắc về mức độ tin cậy của một ứng dụng).
        • Nếu bạn không thể tin tưởng ứng dụng hoặc không thể cài đặt nó trên hệ thống của mình, hãy kiểm tra xem công cụ nhắn tin đó có thể truy cập qua trình duyệt hay không và cân nhắc sử dụng giao diện web thông qua trình duyệt an toàn.
    4. Công cụ nhắn tin bạn muốn sử dụng có yêu cầu đăng ký không? Bạn có sẵn sàng tạo tài khoản không? Bạn và bạn bè hoặc đồng nghiệp của bạn có sẵn sàng dùng email hoặc số điện thoại để đăng ký không?
      • Nếu bạn cần ẩn danh tính, hãy cân nhắc sử dụng công cụ nhắn tin không yêu cầu số điện thoại hoặc địa chỉ email. Nếu bắt buộc phải cung cấp thông tin liên hệ, hãy ưu tiên chọn công cụ cho phép đăng ký bằng email thay vì số điện thoại, và tạo một địa chỉ email riêng chỉ để đăng ký. Nếu có thể, hãy ưu tiên các công cụ sử dụng kết nối phi tập trung.
      • Learn more on how to chat anonymously in our guide on how to anonymize your connections and communications.
    5. Bạn có cần bảo vệ tin nhắn bằng mã hóa đầu cuối (end-to-end encryption) không?
      • Nếu bạn cần chia sẻ thông tin nhạy cảm theo thời gian thực và không tự lưu trữ công cụ nhắn tin trên máy chủ riêng, hãy đảm bảo rằng tin nhắn của bạn được bảo vệ mặc định bằng mã hóa đầu cuối, hoặc ít nhất là có thể bật tính năng mã hóa đầu cuối cho các cuộc trò chuyện nhạy cảm nhất.
      • Nếu bạn cần chia sẻ thông tin nhạy cảm với nhóm, hãy đảm bảo rằng các cuộc trò chuyện nhóm cũng có thể được bảo vệ bằng mã hóa đầu cuối.
      • Nếu bạn định sử dụng ứng dụng nhắn tin để gọi thoại hoặc video và chia sẻ thông tin nhạy cảm với cá nhân hoặc nhóm, hãy đảm bảo rằng các cuộc gọi này cũng được bảo vệ bằng mã hóa đầu cuối. Nếu không, hãy chọn công cụ được lưu trữ bởi chính bạn hoặc bởi người mà bạn tin tưởng.
    6. Bạn có thể cài đặt để cuộc trò chuyện tự động biến mất sau một khoảng thời gian nhất định không?
      • Nếu bạn định trao đổi thông tin nhạy cảm với cá nhân hoặc nhóm, hãy đảm bảo rằng công cụ nhắn tin bạn sử dụng cho phép cài đặt tự động xóa cuộc trò chuyện trên tất cả thiết bị nhận sau một khoảng thời gian nhất định. Như vậy, nếu thiết bị bị mất, bị đánh cắp hoặc bị thu giữ, sẽ không ai có thể truy cập vào các thông tin quan trọng đã được chia sẻ với chủ thiết bị đó.
    7. Bạn có thể tin tưởng nhà cung cấp ứng dụng nhắn tin không? Ngay cả khi công cụ bạn định sử dụng có đầy đủ tính năng cần thiết, điều quan trọng là bạn phải tin tưởng rằng nhà cung cấp sẽ tôn trọng quyền riêng tư và tính bảo mật trong giao tiếp của bạn. Đặc biệt, hãy tự hỏi:
      • Sứ mệnh của họ là gì? – Để đánh giá mức độ tin cậy của một ứng dụng nhắn tin, điều đầu tiên bạn nên tìm hiểu là mục tiêu đằng sau nó: ứng dụng được tạo ra nhằm cung cấp nền tảng giao tiếp an toàn hay vì mục đích thương mại? Nếu đó là một dịch vụ thương mại, mô hình kinh doanh của công ty là gì?
      • Họ có lưu trữ dữ liệu không? – Dù tin nhắn của bạn có được bảo vệ bằng mã hóa đầu cuối hay không, hầu hết các ứng dụng nhắn tin vẫn có thể thu thập nhiều thông tin về bạn và mạng lưới liên hệ của bạn. Hãy tự hỏi: họ lưu trữ những dữ liệu gì và trong bao lâu? Sớm hay muộn, cơ quan nhà nước có thể yêu cầu nhà cung cấp ứng dụng nhắn tin cung cấp dữ liệu người dùng để phục vụ điều tra. Đặc biệt nếu ứng dụng được vận hành bởi một công ty thương mại, họ sẽ buộc phải hợp tác với cơ quan chức năng nếu muốn tiếp tục hoạt động. Trong những trường hợp đó, cách duy nhất để bảo vệ dữ liệu của bạn là không lưu trữ hoặc lưu trữ tối thiểu thông tin liên quan đến liên lạc và đối tác trên máy chủ. Hãy kiểm tra chính sách quyền riêng tư và điều khoản dịch vụ để biết liệu họ có ghi nhật ký dữ liệu hay không. Ngoài ra, hãy tìm hiểu lịch sử hoạt động của họ: họ đã từng nhận yêu cầu cung cấp dữ liệu từ cơ quan nhà nước chưa? Và họ đã phản ứng ra sao?
      • Họ đặt trụ sở ở đâu? – Trụ sở và máy chủ của nhà cung cấp có nằm ở quốc gia có thể tuân thủ yêu cầu từ cơ quan chức năng của nước bạn không? Và chính phủ đó có bảo vệ quyền con người và quyền lợi người dùng không? Việc này rất quan trọng để biết liệu nhà cung cấp có tôn trọng quyền riêng tư và các quyền của bạn hay không, và liệu họ có bị buộc phải hợp tác với chính quyền nước bạn, đặc biệt nếu bạn sử dụng ứng dụng để bảo vệ các cuộc giao tiếp liên quan đến hoạt động mà chính phủ bạn đang đàn áp mạnh.
    8. Bạn có thể tin tưởng phần mềm không? Ngay cả khi công cụ nhắn tin bạn định sử dụng có đầy đủ tính năng cần thiết, điều quan trọng là bạn phải tin tưởng phần mềm được dùng cho máy chủ, cho ứng dụng bạn cài đặt trên thiết bị, và cho quá trình mã hóa các cuộc trò chuyện. Hãy tự hỏi:
      • Ứng dụng sử dụng phần mềm nào để mã hóa tin nhắn?
      • Phần mềm đó có đủ độ ổn định và phát triển chưa?
      • Cả ứng dụng máy chủ có được xây dựng dựa trên phần mềm tự do mã nguồn mở không?
      • Cả ứng dụng và máy chủ đã từng được kiểm toán chưa? – Một cách để đảm bảo rằng ứng dụng nhắn tin bảo vệ quyền riêng tư người dùng và đảm bảo an toàn giao tiếp là kiểm tra xem liệu ứng dụng đó có được kiểm toán thường xuyên bởi các bên thứ ba uy tín và độc lập hay không. Vì mức độ bảo vệ của một ứng dụng nhắn tin phụ thuộc cả vào phần mềm lẫn cách cấu hình và vận hành máy chủ, nên cách duy nhất để xác minh tính bảo mật thực sự là thông qua kiểm tra định kỳ. Hãy kiểm tra xem ứng dụng có được kiểm toán không, lần kiểm toán gần nhất là khi nào và máy chủ có được kiểm toán cùng hay không. Nếu nhà cung cấp chỉ kiểm toán ứng dụng mà không kiểm tra hạ tầng máy chủ phía sau, bạn sẽ không thể biết chắc họ xử lý dữ liệu của bạn như thế nào khi thông tin đi qua hệ thống của họ.
    9. Nếu bạn cần tạo nhóm, hãy tự hỏi những câu hỏi sau:
      • Có bao nhiêu người cần tham gia vào nhóm trò chuyện của bạn? Hãy lưu ý rằng số lượng thành viên tối đa trong một nhóm phụ thuộc phần lớn vào công cụ nhắn tin bạn sử dụng.
      • Bạn có muốn kiểm soát ai được tham gia nhóm không? Người tham gia cần phải đăng ký trước, hay bạn muốn họ có thể tham gia mà không cần đăng ký?
      • Bạn có cần các tính năng quản trị và kiểm duyệt cụ thể không? Ví dụ, bạn có muốn kiểm soát ai được phép gửi tin nhắn trong nhóm không? Ứng dụng bạn chọn có hỗ trợ các tùy chọn này không?
      • Bạn muốn chỉ gửi thông báo đến một nhóm đông người hay muốn tạo không gian trò chuyện nơi mọi người đều có thể nhắn tin, chia sẻ tập tin, tham gia cuộc họp, v.v.? Ứng dụng bạn chọn có hỗ trợ cả hai hình thức sử dụng này không?
      • Bạn muốn chỉ gửi thông báo đến một nhóm đông người hay muốn tạo không gian trò chuyện nơi mọi người đều có thể nhắn tin, chia sẻ tập tin, tham gia cuộc họp, v.v.? Ứng dụng bạn chọn có hỗ trợ cả hai hình thức sử dụng này không?
      • Bạn cần sử dụng ứng dụng để gọi video hay chỉ cần các tính năng nhắn tin?
      • Bạn có thể sắp xếp cuộc trò chuyện nhóm theo từng chủ đề không? Một số cuộc giao tiếp, đặc biệt trong nhóm, thường có nhiều luồng trao đổi khác nhau, khiến việc theo dõi trở nên khó khăn nếu chỉ dùng một kênh chung. Một số ứng dụng nhắn tin cho phép chia nhỏ cuộc trò chuyện nhóm theo từng chủ đề, giúp bạn dễ theo dõi từng nội dung riêng biệt và tập trung vào những trao đổi quan trọng nhất cho công việc.

    Chọn công cụ nhắn tin phù hợp nhất với nhu cầu của bạn

    Dựa trên câu trả lời của bạn cho các câu hỏi ở đầu hướng dẫn này, bạn có thể tìm ra công cụ nhắn tin phù hợp nhất với nhu cầu của mình. Hãy cân nhắc rằng bạn có thể cần sử dụng nhiều hơn một ứng dụng nhắn tin, tùy theo mức độ nhạy cảm của các cuộc giao tiếp.

    Đôi khi, bạn có thể phải sử dụng các ứng dụng chat kém bảo mật hơn, ví dụ khi làm việc với nhóm đã quen dùng những nền tảng đó. Trong những trường hợp này, bạn nên xem lại và áp dụng một số thực hành tốt nhất mà chúng tôi khuyên dùng cho các ứng dụng nhắn tin phổ biến nhất.

    Tìm hiểu vì sao chúng tôi đề xuất điều này

    Các dịch vụ chat có thể truy cập và thu thập thông tin về vị trí, hoạt động, nội dung và người mà bạn giao tiếp cùng. Việc chọn đúng dịch vụ, đồng thời tìm hiểu cách thiết lập và sử dụng an toàn là rất quan trọng để bảo vệ sự an toàn của bạn.

    Sử dụng công cụ nhắn tin an toàn hơn

    Dù bạn chọn ứng dụng nhắn tin nào để giao tiếp thời gian thực, hãy chắc chắn tuân theo các khuyến nghị trong phần này để sử dụng chúng một cách an toàn nhất.

    Đăng ký bằng danh tính riêng biệt

    Tìm hiểu vì sao chúng tôi đề xuất điều này

    Trong hầu hết các trường hợp, số điện thoại của bạn liên kết với giấy tờ và danh tính chính thức. Vì vậy, tốt nhất là không kết nối số điện thoại này với các ứng dụng nhắn tin bạn muốn dùng cho các hoạt động nhạy cảm mà không muốn bị truy vết về tên và họ.

    Bằng cách giữ các ứng dụng nhắn tin riêng biệt với địa chỉ email và tài khoản mạng xã hội thường dùng, bạn có thể kiểm soát người mà bạn kết nối cũng như ai có thể liên hệ trực tiếp với bạn qua ứng dụng chat.

    Bảo vệ các cuộc trò chuyện nhạy cảm của bạn bằng mã hóa đầu cuối

    • Sử dụng ứng dụng bảo vệ cuộc trò chuyện bằng mã hóa đầu cuối ít nhất cho những cuộc giao tiếp nhạy cảm nhất của bạn.
    • Nếu ứng dụng bạn dùng không mặc định mã hóa đầu cuối cho tất cả cuộc trò chuyện, hãy đảm bảo bật tính năng này ít nhất cho những giao tiếp nhạy cảm nhất.
    Tìm hiểu vì sao chúng tôi đề xuất điều này

    Bất kỳ ai có quyền truy cập vào máy chủ của công cụ nhắn tin đều có thể đọc được các cuộc trò chuyện không được bảo vệ bằng mã hóa đầu cuối. Để ngăn chặn truy cập trái phép vào những thông tin nhạy cảm nhất của bạn, hãy đảm bảo ứng dụng bạn sử dụng có tính năng mã hóa đầu cuối.

    Xác minh danh tính các liên hệ của bạn

    • Hãy cố gắng luôn xác minh danh tính của các liên hệ qua một kênh an toàn thứ hai, ví dụ gặp mặt trực tiếp hoặc qua email đã mã hóa.
      • Một số ứng dụng như Signal và [WhatsApp (https://faq.whatsapp.com/1524220618005378) cho phép bạn xác nhận danh tính liên hệ bằng cách kiểm tra mã bảo mật. Nếu có thiết bị khác truy cập vào tài khoản của họ, bạn sẽ nhận được thông báo rằng mã bảo mật đã thay đổi và nên xác minh lại qua một kênh liên lạc khác.

    Cài đặt tin nhắn tự động biến mất hoặc xóa lịch sử trò chuyện thường xuyên

    • Khi chia sẻ thông tin nhạy cảm, hãy sử dụng ứng dụng cho phép tự động xóa cuộc trò chuyện khỏi thiết bị của bạn và người nhận sau một khoảng thời gian nhất định.
      • Hãy cân nhắc thời gian bạn muốn tin nhắn hiển thị trước khi hết hạn. Bạn có thể chọn để chúng biến mất sau vài phút, vài giờ hoặc vài ngày.
      • Tin nhắn tự hủy không đảm bảo rằng nội dung sẽ không bao giờ bị lộ! Ai đó vẫn có thể chụp ảnh màn hình hoặc dùng thiết bị khác để ghi lại màn hình. Bạn có thể giảm (nhưng không loại bỏ hoàn toàn) rủi ro này bằng cách cài đặt cho những tin nhắn rất nhạy cảm tự hủy chỉ vài giây sau khi được đọc.
    • Nếu bạn chưa cài đặt tự động xóa cho tất cả các cuộc trò chuyện, hãy thường xuyên xóa lịch sử trò chuyện theo cách thủ công. Tìm tùy chọn trong ứng dụng để xóa toàn bộ cuộc trò chuyện hoặc từng cuộc cụ thể.
      • Nếu bạn định gỡ cài đặt ứng dụng nhắn tin, hãy xóa tin nhắn trước rồi mới gỡ ứng dụng. Việc này giúp đảm bảo rằng tin nhắn đã bị xóa và không còn tồn tại vĩnh viễn trên thiết bị của bạn hoặc của người khác.
      • Nếu ứng dụng không có tùy chọn tự động xóa tin nhắn, hãy tìm hiểu cách xóa thủ công. Đồng thời, hãy yêu cầu các liên hệ của bạn làm điều tương tự.
    Tìm hiểu vì sao chúng tôi đề xuất điều này

    By default, chat apps keep a record of everything you and your contacts have written, said or shared. Use the disappearing messages option to limit the amount of information an app stores on your phone.

    Cẩn trọng khi nhận liên kết và tập tin

    Tìm hiểu vì sao chúng tôi đề xuất điều này

    Bên cạnh tin nhắn văn bản, tin nhắn thoại, hình ảnh và video, hầu hết các ứng dụng nhắn tin còn cho phép chia sẻ tập tin với dung lượng nhất định. Khi nhận được một tập tin bất ngờ hoặc liên kết đáng ngờ, tốt nhất là bạn nên dừng lại và nhớ rằng nhiều trường hợp nhiễm mã độc hoặc phần mềm gián điệp xảy ra do nhấp vào liên kết hoặc tải về tập tin chứa mã độc. Hãy đọc các khuyến nghị trong phần này để phòng tránh các cuộc tấn công lừa đảo (phishing).

    Sử dụng các nhóm chat một cách an toàn hơn

    Kiểm soát ai được tham gia vào nhóm chat của bạn

    • Khi tạo nhóm chat, hãy đảm bảo chỉ cấp quyền quản trị cho những liên hệ bạn đã xác minh trước đó.
    • Biết rõ người mà bạn mời tham gia vào nhóm chat của mình.
      • Xác nhận địa chỉ email, số điện thoại hoặc tên người dùng mà bạn gửi lời mời tham gia.
      • Không chia sẻ lời mời công khai trên mạng xã hội.
      • Khi bạn tham gia một cuộc trò chuyện, đừng cho rằng bạn biết ai đang tham gia chỉ dựa vào tên hiển thị. Việc ai đó sử dụng tên của người khác làm tên người dùng và giả mạo danh tính không hề khó.
      • Xác nhận qua một kênh khác (như trò chuyện riêng bảo mật hoặc email) rằng những người trong nhóm trò chuyện thực sự là đúng người như tên hiển thị của họ.
      • Chụp ảnh màn hình để lưu lại bằng chứng phục vụ cho việc phân tích sau này hoặc thực hiện hành động pháp lý đối với những người tham gia không mong muốn.
      • Xóa bất kỳ ai mà bạn không muốn tham gia vào cuộc trò chuyện.
    • Nếu việc xóa hoặc chặn ai đó không hiệu quả, hãy tạo một nhóm hoàn toàn mới. Kiểm tra kỹ danh sách số điện thoại, địa chỉ email hoặc tên người dùng mà bạn gửi lời mời, để đảm bảo chúng đúng với những người bạn muốn mời tham gia. Liên hệ với từng người qua một kênh khác đáng tin cậy để xác nhận danh tính của họ (ví dụ: qua cuộc gọi thoại hoặc video an toàn bằng một kênh khác, hoặc nếu phù hợp, có thể dùng cuộc gọi điện thoại thông thường dù kém bảo mật hơn).

    Xem xét lại quyền hạn của các thành viên trong nhóm

    Khi tạo nhóm trò chuyện, hãy kiểm tra phần cài đặt để quyết định xem quyền nào nên chỉ dành cho quản trị viên hay cho tất cả mọi người. Ví dụ, bạn có thể chọn chỉ cho phép một số người được nhắn tin, gửi tin nhắn thoại, thêm hoặc xóa thành viên, xem tên các thành viên, v.v.

    Tìm hiểu vì sao chúng tôi đề xuất điều này

    Tùy vào quyền bạn gán cho quản trị viên hoặc thành viên nhóm, và tùy vào ứng dụng bạn sử dụng, bạn có thể thiết lập nhóm như một phòng trò chuyện cho các thành viên bình đẳng hoặc như một kênh thông báo để truyền tải thông tin đến nhiều người.